MİKROKREDİ, NE DE GÜZEL KREDİ

08 Ekim 2012, 22:43

Bu makale 476 kez okundu

Ertuğrul ERGİ

Mikrokredi nedir? Kimler yararlanır, limitler nedir hiç duyanınız varmı bilmiyorum. Gerçi son zamanlarda Tosya'da KUZKA, KOSGEB, KGF, Devlet Teşviği, İŞKUR destekleri konulu birçok toplantı ve seminer yapıldı. İleriki yazılarımızda bu konular hakkında yazımız olacak. Sözkonusu desteklerle ilgili ilçemiz sanayicilerinin bir çoğu yararlandı ve halen destek alanlar var. Peki mikrokredi? Mikrokredi denilince ilk olarak yeni çeşit bir kredi desteği çağrışım yapmış olabilir ancak öyle değil. Mikrokredinin adı kredi ama kendisi pek değil. Bence mikrokredi ivedilikle sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfının yerini alması gereken bir sistem. Zira bu sistem balığı tüketin diye ağzınıza balık vermiyor, bilakis balık tutmak için elimize olta veriyor.

Mikrokredi sisteminin kurucusu Bangladeşli bir profesör. Prof.Muhammed Yunus bu sistemi ile 2006 yılında Nobel Barış ödülü almış. Prof. Yunus ülkesi Bangladeş'in 1974'te ekonomik krize girmesi, ülkesindeki yoksulluğun artmasıyla kendisi de ekonomi profesörü olarak yoksulluğa çaredir diye "mikrokredi" sistemini 1974'te kurmuş. 1976 yılında ise Grameen Bankasını kurarak kurumsallaştırmış. Adı banka, kendisi kredi ama bu sistemde ne komisyon, ne evrak, hiçbirşey yok. Tek şart var; yoksul olmak. Hele hele kadın bir yoksulsanız bu sistemin tam bir müşterisisiniz demektir.

1974 yılında kurulan mikrokredi sistemi ile Türkiye 2003 yılında tanışıyor. Kastamonu ise 2011 yılında ki Kastamonu konusuna birazdan geleceğim. Türkiye 2003 yılına kadar niye tanıştırılmamış bu sistemle, sebepler nelerdir sorgulamadan geçilmemesi gerekir. Ancak cevabı sistemin işleyişini anlattığımda kendi kendinize objektif olarak vermenizi istirham ediyorum.

Sistem çok basit işliyor. Bir yoksul kadın şubeye başvuruyor ve mikrokredi ile ne yapacağını yetkililere anlatıyor. İlk yıl için limit 1000 TL ve 1 yıl vadeli. 1000 TL deyip geçmeyin; 1 yıl vadeli, faiz yok denecek derecede sembolik, kefilsiz, evrak yok, icra yok. hiçbir de masrafı yok. 1 yıl sonunda ise limitiniz 2 katına çıkıyor. Bu sayede her yıl limitiniz katlanarak artıyor. Siz yeterki bu parayı çalıştırın, üretin, ticaret yapın ve nihayet yıl sonunda aldığınız parayı iade edin; ya da haftalık taksitler halinde 46 taksitte ödeyin. 1000 TL ile neler yapılabilir diye yaşlı bir teyzeye sordum. Teyze dedi ki; domates alırım salça yapar satarım dedi. Araştırdım ve örnek olsun diye rakamları vereyim: 1000 TL ile yaklaşık 1700 kg domates alınabiliyor. Bu domatesle de yaklaşık 200 kg salça yapılıyor. Tamamen organik. Yapmanız gereken tekşey pazarlama. Gerisi size kalmış. Ben geçen sene müstahsil pazarından ev yapımı salçanın 1 kilosunu 7 TL'den satın aldığımı hatırlıyorum. Bu sene de 8 TL olsa, 200 kg salça 1600 TL eder. Teyzeye salçayı sattığın parayla ne yapardın diye de sormuştum. Kabuklu ceviz alır, temizler ve içini pastanelere satarım dedi. Onu da araştırdım. 1600 TL'ye kilosu 7 TL'den 230 kg kabuklu ceviz alınabiliyor. Bu miktarda kabuklu cevizden ise yaklaşık 80 kg iç ceviz çıkıyor ve kilosu 25 TL. Yani 1000 TL paranız şimdi oldu 25x80 = 2000 TL. Bu sadece bir örnek. Siz hayal gücünüz, beceriniz mukabilinde listeyi uzatır da uzatabilirsiniz. Tabii bu işin vergi, maliye boyutu var diyebilirsiniz. Konu hakkında vergiden muaflık var; KHK ler var ve bunlar mikrokredi sisteminin resmi internet sitesinde mevcut...

Kastamonu mikrokredi sisteminin Türkiye'deki 77. şubesi ve 2011 yılında Valilik bünyesinde açılmış. İki tane çalışanı var. Sayın Vali Erdoğan Bektaş'ın da 2011 yılında göreve başlaması neden 2011 yılına kadar bu sisteme Kastamonu dahil olmadı sorusunu cevaplamaya muktedir sanırım.

Kastamonu'ya Türkiye Grameen Mikrokredi Programına şube açılalı henüz 1,5 yıl olmasına rağmen yaklaşık 400 üyeye ulaşılmış. Ancak bu rakamlar ilimiz için az. Zira Kastamonu halkı, bizler gelişmişlik sıralamasında, kişi başına düşen gelir sıralamasında halen çok gerilerdeyiz; yani halen yoksuluz ve yoksulların kalkınması sistemi olan mikrokredi sistemine daha sıklıkla başvurmamız gereklidir. Her ne kadar mikrofinans sistemine bazı kesimler önyargılı davranarak olumsuz eleştirseler de bu sistem bu eleştirilerin gerçeği yansıtmadığını düşünmekteyim.

Mikrokredi sistemiyle 2003 yılından bugüne kadar ülkemizde 58 bin kadına 138 milyon TL kredi dağıtılmış. Geri dönüş oranı ise %100. Bu gerçekten büyük bir başarı. Sistemin geliri ise bağışlar. Evet yanlış okumadınız bağışlar. Ülkemizde il özel idarelerinin fonlarıyla ve şahıs, kurum, kuruluşların bağışlarıyla sistem oluşturuluyor. Bu bağlamda mikrokredi sisteminin Tosya temsilciliği hızla kurulmalıdır. Bu konuda sivil toplum kuruluşlarına, esnaf odaları yöneticilerine, dayanışma derneklerine, siyasi partilerin kadın kolları yetkililerine, TOBB kadın girişimcileri Tosya temsilcilerine büyük görevler düşmekte; en büyük görev ise İlçe Kaymakamımız Sayın Mehmet Türköz'e düşmekte. En kısa zamanda Tosyamızın "Grameen Mikrokredi Programı"na dahil olması temennisiyle sağlıcakla kalınız.