Kalp krizi yaşı düşüyor!

Bazen kalp krizi çok ani ve şiddetli bulgular ile başlar ve kolayca tanı konabilir. Ancak pek çok kişide olay yavaş ve hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissi ile başlar ve ne olduğu anlaşıldığında hasta için geç kalınmış olabilir...

• Peki, o an ne yapmalı?

Saniyeler çok önemli. Hemen aspirin alıp çiğneyin. Bebe aspirini varsa ondan dört tane… Ama suyla yutmayın, hemen çiğneyin. Aspirin kanı sulandırır ve kan dolaşımınızı kolaylaştırır.

•        Şimdi biraz zaman kazandık. Hemen telefona sarılıp ambulans çağırmalı herhalde…

Çok doğru. Çünkü kalp krizinde tek bir kurtuluş var; o da hastane. Yeteri kadar kısa sürede müdahale edilirse kalp damarınız açılarak kalp dokusunun zarar görmesi önlenebilir. Bu yüzden ilk iki saat çok önemlidir.

•        Bizim toplumumuzda herkes her şeyden anlar, kendine göre yorumlar yapar, teşhis koyar, tedaviye kalkar, bu doğru mu sizce?

Kalple ilgili belirtileri ve sıkıntıları hastanın yorumlaması yanlıştır. Çünkü bu konuda hastanın ne bir uzmanlığı, ne de deneyimi vardır.  Hastayı hastaneye yetiştirmek dışında çevrenin de yapabileceği fazla bir şey yok.

•        Öncelikle hiç zaman kaybetmemeli sanırım. Zamana karşı yarış kalp krizinde çok önemli olmalı?

Evet, çok doğru,  yapılacak iş, kalp krizi geçiren hastayı oyalamadan mümkünse kalp damarının balon stent yöntemiyle açılabildiği bir merkeze ya da en yakın bir hastaneye ulaştırmaktır. Çünkü dakikalar önemli. Örneğin, 90 dakikadan sonra damarı balon stent yöntemiyle açılanların ölüm oranı 60 dakikadan önce açılanlara göre 6 misli fazla.

•        Tıkalı damar ne kadar erken açılırsa o kadar iyi olur diyebiliriz öyleyse. Tıkalı damarı açmak için ne gibi yöntemler uygulanır?

Damar açmak için ya pıhtı eriten ilaçlar kullanılır veya balon üstüne yüklenmiş stent adı verilen çelik kafesle tıkalı kalp damarı açılır. Eskiden yani 1990 öncesinde,  hastalara günlerce yatması önerilir, tıkanan damar bölgesinin ölümü seyredilirdi. Bugün bile pıhtı eritici ilaç bulunmayan yörelerimizde aynı tedavi yapılmaktadır. Şimdi ise balon ve stentle damarın çabucak açılması sayesinde kalb dokusu fazla zarar görmeden kurtarılmaktadır. Kalp kası harabiyeti klasik yöntemde daha fazla olduğu için hastaların hastanede kalma süreleri uzar, kalp krizinden sonraki yaşam kalitesi düşer, beklenmedik sorunlar ortaya çıkar. Bu yüzden erken müracaat ve hızlı girişim hayat kurtarıcı ve hayatı uzatıcıdır. Ne kadar çabuk müracaat edilirse o kadar iyidir.