2. Bölüm Kuranın Anlaşılmasında (İnanan) İnsanın Önündeki Engeller -2-

           Kuranı anlamada insanların sorunlarından bir başkası ise; Kur'an'a yanlış yaklaşımlardır. Mealcilik sürekli tartışılan konulardan birisi olmuştur.Hiç bir meal Kur'an'ın kendisi olamayacağı için Kur'an'ı meal ile okumakla mealcilik birbirinden ayrılmalıdır.İnsanlar Kur'an'ı anlayabilmek için kendi dillerindeki meallerden istifade etmek yararlanmak zorundadır .Bu konuda karşılaştırmalı mealler ile ayetlerin doğru anlaşılmasında sağlıklı bir mukayese bu konuda rusuh sahibi olanlardan Kur'an'ın kendi bağlamını ve bütüncüllüğünü bozmadan liyakat sahibi konusunda uzman olan insanlardan istifade edilmelidir. Mealcilik dendiğinde resulü devre dışı bırakan anlayış, tarihsellik sürecinde tutuklu kılan anlayış onu sadece 23 yıllık risaleti ile sınırlayan anlayışı kesinlikle sağlıklı görmemiz mümkün değildir. Kur'an'ın anlaşılmasında Resulü Ekrem'in sahabenin bu zamana kadar emek vermiş ümmete meşale olmuş tüm mü'minlerden istifade ederek okunmalı ve anlaşılmalıdır.Arapçanın önemi, mahiyeti tartışma götürmeyen bir hakikat olmasına rağmen Kur'an'ı anlama ve yaşama konusunda Arapçayı bilmemeyi mutlak bir kabul görülmesini de sağlıklı göremeyiz.
            Bir diğer sorun ise; ondokuzculuk safsatasıdır.Ondokuzculuk hurifiliktir, ebced ve cifr hesabı ile yola çıkanların yapmış olduğu bir çok hatayı bu zümre kendi hesaplarına uymadıklarından dolayı Tövbe suresinin son 2 ayetinin Kur'an'dan olmadığı anlayışını oluşturmuş ve sapmanın ve Allah'ın ayetlerini kendi koydukları ölçülere uymadığı zannı ile Kur'an'dan iptaline karar vermişlerdir. Bu tür yaklaşımları masumane bir emeğin çalışması değil hevalarını ilah edinen Allah'ın ayetlerini tahrif eden ve Kur'an'a ilave edilmiştir hezeyanını kabul etmemiz mümkün olmayacaktır. Bugün bu tür sapmanın farklı tiplemesini sözde cihad edenleri korumak adına Nisa Suresinin 95 ve 96. ayetlerinin Kur'an'a cihaddan kaçanların ilave ettiği anlayışı da sapmanın farklı bir boyutudur. Kur'an'ı kendi bütünlüğünden hidayet anlayışından Resul'un tebliğ ve tebyininden soyutlayıp kendi mantık örgüleri ile sözde Kur'an'ı anlama ve anlatma adına Allah'ın vahyini iptal eden bu tür yaklaşımlar ve sapmalara karşı mutlaka Müslümanların Kur'an'ın korunmuşluğuna iman etmeli ve Allah'a güven duymalılar.
Hicr Süresi 9. ayeti kerime de “- Hiç şüphe yok ki, Kur'ân'ı biz indirdik, elbette onu yine biz koruyacağız.” buyrulmaktadır.
             Kuranın korunmuşluğuna iman ederiz fakat insanların zihniyetlerinin korunmuşluğuna iman etmeyiz . Kur'an'ın kavramlarının içinin boşaltılması Kur'an'ın anlayış bazında tahrif edilmesi ihtimalini beraberinde getirir. Gerek tarihimizde gerekse günümüzde bunların sorunlarını hala yaşamaktayız. İnsanlar kavramları bildiği, anladığı, yorumlayabildiği kadar konuşur, düşünür, anlar ve anlatır. Örnek olması açısından içi boşaltılan ve anlam kaybına uğratılan bir çok kavram Kur'an'ın anlaşılma ve yaşanılmasında sorun haline dönüşmüştür. Sabır, şefaat, cihad ,millet, cahiliye, tağut, evliya, ululemr, belam, fasık, kafir gibi kavramlar birkaç örneğimizi oluşturmaktadır.kurana bütüncül yaklaşımlar içinde bulunmayanlar parçacı mantık ile kuranın mesajını sağlıklı olarak anlamadığı gibi bu tür yaklaşımlar ile bazen ayet ile ayetleri vurmaya çalışan anlayışları görebiliriz. Hz aliye haricilerin başkaldırısında kuranın ayetleri ile karşılarına çıkmışlardı doğru olan bir sözü yanlış kullanma neticesinden Müslümanlara nasıl bir bedel ödettiğini ve bu tür yanlış yaklaşımların nasıl bölünmeyi ve Müslümanlar arasında bile husumeti hatta tekfiri körüklediğini unutmamak gerekiyor
            Taha süresi 114- Hükmü her yerde geçerli gerçek hükümdar olan Allah yücedir. (Ey Muhammed!) Kur'ân sana vahyedilirken, vahiy bitmeden önce (unutma korkusu ile) Kur'ân'ı okumada acele etme; "Rabbim! benim ilmimi artır" de.
             Kur'an'ı okurken ve anlamaya çalışırken edebi kuşanmak, mukayese ve derinliğine okumak. Kur'an'ın vahyolduğu süreci bilmek, esbabı nüzul anlamak, tarihi bağlarını görmek, Kur'an'ı anlama noktasında bize çok büyük kapılar açacağını görmek gerekir. Kur'an'ı tarihsellik sürecine hapsedemeyeceğimiz gibi Kur'an'ı modern yaklaşım tarzları ile birilerinin beklentilerine cevap vermiyor batılılara yada seküler din algısı içinde olanlara prim vermek adına Kur'an'ın bir bölümünü görmemezlikten gelme yada miadını doldurmuş bir hüküm gibi algılama ve sunma Kur'an'ın bütüncül olarak anlaşılmasında engel olacağı gibi sapmaları da beraberinde getireceğini unutmamak lazım.
             Yunus süresi 61. ayette “- Hangi işi yaparsan yap, Kur'ân'dan ne okursan oku, ne işte çalışırsan çalış, unutmayın ki, siz ona dalıp gitmişken, biz sizin üzerinizde şahidiz.Ne yerde, ne de gökte zerre kadar hiç bir şey Rabbinin gözünden kaçmaz. Ne zerreden daha küçük, ne de ondan daha büyük! Ancak bunların hepsi apaçık bir kitaptadır.”
           Bir diğer sorunumuz; Kur'an'ı anlamada önümüze çıkan engellerden özellikle tasavvufi ve tarikat yorumlarında zahirilik, batınilik anlayışı içinde Kur'an'ın ayetleri ile oynamak kendi bağlamının dışına çıkarılarak içinde bulunduğu meşrebi, tarikatı doğrulamak adına için çığırından çıkartılma anlayışı, şehidler ölümsüz ise evliyalar neden ölümlü olsun mezarlarında diri olduğu zannı ile kendi kültürlerinde oluşturdukları evliya anlayışı ile sınıfsal bir zümrenin oluşturulması, Allah'a yaklaşmak için vesile aramayı falan şahsın kendi anlama mantığını dinleştirme, mucize, keramet ,vahdeti vucud, vahdeti şuhud, hulul nuru muhammediye anlayışı gibi bir çok soyut ve mesnetsiz söylemler Kur'an'ın doğru anlaşılmasında geçmişten günümüze sürekli engel olmuştur. Kur'an kendisini okumaya ve anlamaya çağırırken bizim kültürümüzde okumalar ve anlamalar birilerinin tekelci mantığı içinde süregelmiştir. Araf Süresinde Rabbimiz Kur'an okurken(okunurken)unsut etmemizi yani bir anlamda sadece sesi kesip konuşmak değil zihnin her türlü meşguliyetten arındırılarak yoğunlaşmamız istenmiştir.
             Araf süresi 204”- Kur'ân okunduğu zaman, hemen susup onu dinleyin, umulur ki, rahmete nâil olursunuz.”
              Kur'an'ı yaldızlı sayfalara basmak, el işlemeli örtülerde saklamak, öpüp başa koymak, kütüphanelerin en güzel yerinde bekletip sayıca çoğaltmak, dokunma çarpılırsın demek, çok güzel tegannilerin gizeminden boğulmak, Kur'an'ı dinledim kendimden geçtim değil Kur'an'ı okudum , dinledim, anladım ve kendime geldim diyebilmektir. Mevcut sistemin Kur'an kurslarını okumalarını öğrenmelerini yasaklamak, Kur'an'ın önüne geçip onu hayatta etkisiz kılıp yaşamdan söküp atmak. Bir dönem Kur'an'ların yakılması, toplatılması, yasaklanması, Kur'an'a iman etmeyenlerin ve rahatsız olanların yaptıkları amelleridir. Klasik hafız mantığından ziyade Kur'an'ı zihne hapsetmek değil, Kur'an'la yaşamak esas olmadığı sürece maksat hasıl olmayacaktır. Kur'an'ı terk edenlerin ellerinden Kur'an olmayanlar olduklarını bilmemiz lazım. Kur'an hidayet kitabıdır. Geçmiş ümmetlerden, olaylardan bahsetmesi tarihsel bir bilgi değil ibret almak içindir. Sözlerimizi, düşüncelerimizi Kur'an'a söyletmek değil Kur'an'ı sözlerimizde, düşüncelerimizde ve yaşamımızda hayata geçirmek esas olmalıdır. İnsanlık ancak Allah'ın kitabı ile yollarını bulurlar. Okuyup anlamak ve yaşamak isteyene rahmettir. Ebu Aliyye'nin dediği gibi hiç olmazsa 5 er ayet öğrenip günlük yaşamımızda vird haline dönüştürme gayretine girmek tefekkür, tezekkur, aklederek okumak ve yaşamın her alanını istisnasız Kur'an'a göre tanzim etmek durumunda olduğumuzu anlamamız lazım. Tertil üzere adım adım yoğunlaşarak tezkiye olarak anlamı üzerinde düşünerek kendimizi bularak...
              İsra Suresi 106”- Sana Kur'ân'ı verdik ve onu insanlara sindire sindire okuyasın diye (kısımlara) ayırdık ve biz onu yavaş yavaş indirdik.
              107- Ey Muhammed! De ki: İster ona (Kur'ân'a) inanın, ister inanmayın; o daha önce kendilerine ilim verilenlere okunduğunda onlar, yüzleri üstü secdeye kapanırlar.” buyurmaktadır.

( ahmet turgut ulucak - vuslat dergisi alıntı yazı )