ABD Kongresi Araştırmalar Merkezi tarafından hazırlanan Türkiye: Arka plan ve ABD ile İlişkiler başlıklı raporda, önemli değerlendirme ve iddialara yer verildi. Akşamdan Mahmut Gürerin haberine göre kongrenin Ortadoğu Uzmanı Jim Zanotti imzasını taşıyan 17 Ocak tarihli 46 sayfalık rapor, merkezin resmi internet sitesinde yayımlandı. Öne çıkan detaylar şöyle:

- Yeni anayasanın geleceğiyle ilgili olarak Türkiyede kaygı yaratan husus, tek parti iktidarının güç kullanarak, kendi istediği gibi bir anayasa yapması... Buradaki soru işareti, yeni anayasa popüler liderlerin istediği yönde bir anayasa mı olacak, yoksa büyük bir konsensus gerçekleştirilerek, tüm ideolojik unsurları taşıyan bir yapı mı taşıyacak? Anayasayı, Türkiyenin içinde bulunduğu mali durum, ulusal güvenlik kaygıları ve vatandaşların tepkilerinin şekillendireceğini söylemek mümkün. Bu nedenle konsensusa ihtiyaç var.

- Türkiye nüfusunun yüzde 15-20lik bölümünü Kürt kökenliler oluşturuyor. AKP hükümeti, başlattığı demokratik açılım süreci kapsamında, çok sayıda adım attı. Bunlardan en önemlileri, Kürtçenin günlük hayatta, seçim kampanyalarında ve medyada kullanımı olarak sıralanabilir.

- Türkiyede, 10-20 milyon arasında Alevi yaşıyor. Laik devlet sisteminin en büyük destekçisi durumunda olan Aleviler, sistemin kendilerini Sünni çoğunluk yapısından koruduğunu düşünüyor.

- 1980lerin sonunda ortaya çıkan Fethullah Gülen hareketi-cemaati, orta sınıf Türk toplumunda yaygınlaşarak yeni bir muhafazakar sınıf oluşmasını sağladı. Gülen hareketinin Türkiyedeki politik partilere eşit mesafede durması dikkat çekiyor.

- Suriyede yaşanan olaylar nedeniyle şimdiye kadar 20 binin üzerinde sığınmacı sınırı geçerek Türkiyede kurulan geçici kamplara yerleşti. 2012nin ilk ayı itibarıyla yaklaşık 9 bin 200 kişi hala bu kamplarda yaşıyor. Bu nedenle Türk yetkililer, sınır ötesinde bir tampon bölge oluşturmayı düşünebilir. Bunun yanı sıra Türkiye, Esad rejimine karşı NATO kapsamında düzenlenecek bir operasyonda, Libyada oynadığı gibi bir rol oynayabilir. Raporlara göre Esad rejimi, PKKyı Türkiyeye karşı kullanabilir.

Raporun dikkat çeken bölümlerinden biri Türkiyedeki kilit oyuncuların profilleri başlığı altında toplandı. Cumhurbaşkanı, Başbakan, Dışişleri Bakanı, CHP Genel Başkanı ve PKK ele başının isimlerine yer verilen raporda özgeçmişler şöyle anlatıldı:

- Cumhurbaşkanı Abdullah Gül: AKPnin seçimi kazanmasının ardından partinin ilk Başbakanı oldu. Daha sonra görevi Erdoğana devreden Gül, Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Gül birçok gözlemciye göre, hali hazırda Erdoğan hükümeti üzerinde yumuşatıcı bir güç olarak rol oynuyor.

- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan: 1997de Siirtte okuduğu şiir nedeniyle hapis yattı. 2001de AKPyi kuran Erdoğan, siyasi yasağı nedeniyle 2003te düzenlenen özel seçimle Başbakan oldu. Anketler, Dünya Ekonomik Formunda, İsrail Cumhurbaşkanı Shimon Perese yönelik söyleminin ardından hem Türkiyenin hem de Müslüman Ortadoğunun en popüler dünya lideri olduğunu gösteriyor.

- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu: 2009da Dışişleri Bakanı olarak atandı. Stratejik Derinlik ve 0 sorun politikalarını uygulamaya koydu. Bazı gözlemciler bu rolünü Yeni Osmanlıcılık olarak adlandırıyor.

- CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu: Alevi. Baykalın seks kasedinin ardından istifasıya zorlanmasıyla birlikte Genel Başkanlığa seçildi. 2011 seçimlerinde bazı gözlemcilere göre beklenenden az başarı gösterdi.

- PKK elebaşı Abdullah Öcalan: 1999da muhtemelen ABD yardımıyla Kenyada yakalandı, Türkiyeye götürüldü. Hali hazırda İmralıda maksimum güvenlik seviyesinde tutuluyor. PKKnın liderliğini şu anda Murat Karayılan yapıyor gibi görünse de bazı gözlemcilere göre Öcalan hala aracılı iletişimle örgütü yönetiyor.