Haber:Sedat Ağacıkoğlu
Türkiye’de ilk çeltik tarımının yapıldığı Tosya İlçesi’nde kalitesi bakımından ün yapmış “Tosya Pirinci” son yaşanan gelişmeler sonrası akıllara acaba Tosya ilçesi Pirinç ’de ‘’Boşa mı Kürek Sallıyor’’ sorusunu getiriyor.
Tosya’da Çeltik Tarımı, Ilgaz dağlarından doğan Devrez çayının oluşturduğu vadi boyunca 1500’lü yıllarda başlanmış olup, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk çeltik işleme fabrikası da 1925 yılında ilçede kurulmuştur. Tosya 1980’li yıllarda ülkemizdeki çeltik üretiminin yaklaşık %5’ini karşılarken, günümüzde bu oran sadece %0.07’e kadar gerilemiştir.
Tosya Kaymakamlığı, Tosya Belediyesi ve Tosya Ziraat Odası, Ticaret Odası iş birliği ile 2012 yılında başlatılan ve 5 yıl süren Tosya Pirinci Coğrafi İşareti 2 Nisan 2017 yılında Resmî Gazetede yayınlanarak onaylandı.
Türk Patent ve Marka kurulu tarafından onaylanan bu tescil Tosya Pirinci kültürel mirasın koruma altına alınması ve gelecek nesillere taşınmasında ve Tosya pirincine coğrafi işaret alınmasıyla Tosyalı çiftçinin emeğinin korunmasına, ekim alanının artmasına katkı sağladı.
COGRAFİ İŞARET ALINDI HER ŞEY BİTTİ Mİ
Tosya Pirincine coğrafi işaret alınması sadece sorunların önünde perde çekti. Üretici her yıl yaşadığı susuzluk sorununa çözüm bulamadı. Üreticinin Çeltik tarlalarının kadastro ve hisse devirlerinin gerçekleştirilemedi için devlet desteğinden faydalanamamaktadır. İlçe yetkilileri yılın belirli günlerinde masa başında toplanarak veya çeltik tarlarında fotoğraf çekinerek sorunlara çözüm bulmaya çalışıyor. Elin oğlu ise ürettiği ürünü Avrupa Birliğine sokarak Tescilini yapıp Avrupa ya pazarlıyor. Kaymakamlık veya Belediye hiç mi bu konuda bir çalışma yaparak proje üretmez. Mevcut 23 bin dekar üretim alanı olan Tosya’da sadece 9 bin dekar alanda Pirinç Üretimi yapılmakta bu bile sizce önemli bir sorun değil mi?
TAŞKÖPRÜ SARIMSAĞI AVRUPA BİRLİĞİNDE TESCİLLENDİ
Avrupa Birliği'ne yapılan başvurunun ardından Taşköprü Sarımsağı, Avrupa Birliği gazetesinde yayınlandı. 3 ay bekleme süresi bulunan başvuruda herhangi bir itiraz gelmemesi durumunda Taşköprü Sarımsağı, Avrupa Birliğinde coğrafi işaret olarak tescil edilmiş olacak.
Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği Başkanı Faruk Kaymakçı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Menşe adı olarak tescil edilmek üzere Taşköprü Sarımsağı 17 Aralık’ta AB Resmi Gazetesinde yayımlandı. Taşköprü Sarımsağı da AB’de tescil edilmiş Türk ürünlerinden biri olma yolunda. Tebrikler Taşköprü ve Kastamonu” dedi. Kaymakçı, açıklamasında, “AB nezdinde coğrafi işaret (menşe adı) olarak Taşköprü Sarımsağı Türkiye’nin tescil edilen 6. ürünümüz olacak” diye konuştu.
TOSYA PİRİNCİ AVRUPA BİRLİĞİNE GİRME KONUSUNDA NE BEKLİYOR.
Taşköprü sarımsağının Avrupa Birliği tarafından tescil edilmesi biz gazetecilere Tosya halkı adına ve Çeltik Üretici adına şu soruyu sorma hakkını veriyor ‘’Tosya Pirinci Avrupa Birliğine girmek için neyi bekliyor’’ İlçemizin yetiştirmiş olduğu en önemli Devlet adamlarından Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği Başkanı Faruk Kaymakçı bu makamda iken Tosya müracaat etmek için neden bir girişimde bulunmuyor.
Bundan yetmiş seksen yıl önce bir kilogram tosya pirincinin fiyatı bir kgr tereyağ fiyatı ile eşdeğerde imiş. Bugün bir kgr tereyağ 50 tl, bir kgr tosya pirinci ise 10 ile 13 tl arasındadır. dir. Bu gün bir paket sigarada 18.5 TL dir. Bir kgr tosya pirincide bu gün en az bir paket sigara parası kadar olmalıdır. Dolayısıyla en azından bir kgr tosya pirincininin fiyatı 17 tl ile 20 tl arasında olmalıdır. Fiyatlar en azından bu şekilde tespit edilirse üretici maliyetlerini çıkarmanın yanısıra bir miktarda kazanç elde edebilmiş olur. Aksi takdirde üretici boşa kürek sallamış olur ve malesef tüccarın belirlediği fiyattan pirincini satmak zorunda kalır, şimdi olduğu gibi. O sebeple, çeltik üreticilerinin en kısa zamanda bir araya gelerek ilçede Sınırlı Sorumlu Tosya Pirinç Üreticileri Üretim Satış ve Pazarlama Kooperatifi ünvanı ile bir kooperatif kurarak faaliyete getirmeleri ekonomik yönden çok faydalı olacaktır Bu amaç ve konu ile kurulucak bir kooperatifi de yetkili kurumlar, tarımsal kalkınmayı destekleme ajansları hibelerle ve teşviklerle destekleyecektir muhtemelen. Ciddi ve samimi iyi niyetle kurulucak bu kooperatif, üyesi olan üreticiler arasında birlik beraberliği sağlamanın yanısıra, üretim maliyet hesaplaması yapacak, üretimi geliştirme yönünde bilimsel çalışmalar yapacak, pirincin toptan ve perakende satış fiyatını belirleyebilecek, araştırmalar yapabilecek ve en önemlisi tosya pirincinin pazarlamasını gerçekleştitecek, üyesi olan üreticilere istedikleri kazancı elde etmelerini sağlayacaktır Üreticiler bu sayede hem üretim kazancı hemde kooperatiften satış kazancı elde edebileceklerdir. Üreticiler sonuçta boşa kürek sallamamış olacaklardır. Ayrıca, akçeltik ve sarıçeltik gibi tosya ya özel çeltik türlerinin tohumluğunu üreterek natürel tohumluk isteyen ülkelere, gerekli izinleri alarak tohumluk ihraç edebilecek, dünya natürel tohum bankasına oldukça değerinden bir fiyattan tohumluk satabilecektir. İlçelerde, ilçe ekonomi müdürlüğü olmadığı için, eğer bu konularla ilgili müdürlük varsa üreticiler bu konunun ekonomisi hakkında bilgi alabilirler.